DÜNYANIN EN ESKİ YERLEŞİM ALANI “ÇATALHÖYÜK”



Çatalhöyük, Orta Anadolu’da, günümüzden 9 bin yıl önce yerleşim yeri olmuş, çok geniş bir Neolitik Çağ ve Kalkolitik Çağ yerleşim yeridir. Doğu ve batı yönlerinde yan yana iki höyükten oluşmaktadır. Doğudaki Çatalhöyük (Doğu) olarak adlandırılan yerleşme Neolitik Çağ’da, Çatalhöyük (Batı) olarak adlandırılan batıdaki höyük ise Kalkolitik Çağ’da iskan görmüştür. Doğu yerleşimini, en son Cilalı Taş Devri sırasında ovadan 20 metre yüksekliğe kadar ulaşan bir yerleşim birimi oluşturmaktadır. Ayrıca, batıya doğru da ufak bir yerleşim birimi ve birkaç yüz metre doğuya doğru da bir Bizans yerleşimi bulunmaktadır.

Konya’nın güneydoğusundaki tarih öncesi yerleşim yeri olan Çatalhöyük 1958′de James Mellaart adlı İngiliz arkeolog tarafından bulunmuştur. Anadolu’daki en büyük ve en önemli neolitik dönem yerleşmesidir. M.Ö. 6800′lü yıllarda kurulduğu tahmin edilmektedir. Kazılarda ortaya çıkan buluntulardan, çömlekçiliğin, tahta oymacılığının, maden işçiliğinin ve kumaş dokumacılığının ileri düzeyde olduğu anlaşılmaktadır. Bin yıldan uzun bir süre insanların yaşadığı yerleşme, M.Ö. 5700′lü yıllarda terk edilmiştir.

2

İnsanlığın gelişiminde önemli bir evre olan yerleşik toplumsal hayata geçişle birlikte, tarımın başlangıcı ve avcılık gibi önemli sosyal değişim ve gelişmelere tanıklık eden Çatalhöyük Neolitik Kenti, İç Anadolu bölgesinde bulunan Konya’nın Çumra İlçesi sınırlarında olup, ilçenin 10 km doğusunda, 32 dönümlük bir alana yayılmış, Konya Ovası’na hakim buğdaylık arazide yer almaktadır. Höyük, farklı yükseklikte iki tepe düzü olan bir tepe şeklindedir. Bu iki yükseltisi nedeniyle çatal sıfatını almıştır.

4040 Shelter just after completion

Araştırmalara göre doğuda kalan höyüğün tarihi  milattan önce 7400-6200 yıllarına dayanmaktadır, batıda kalanın tarihi ise yine milattan önce 6200-5200 yıllarına dayanmaktadır.

4

Üst üste 14 katın saptandığı Doğu Çatalhö­yük, Karbon-14 yöntemiyle İÖ y. 6500-5650 arasına tarihlenmiştir. Yerleşme birbirine bitişik, ama duvarları ayrı evlerden oluşmaktadır. Bütünüyle kerpiçten ve farklı yüksekliklerde yapılmış tek katlı, düz damlı evlerin arasında yer yer avlular varsa da, sokak bulunmamaktadır. Evlere birbirlerinin damlarından geçilerek ulaşılmakta, kapı bulunmadığı için içeriye tepedeki bir delik­ten ve bir merdiven aracılığıyla girilmekte­dir. Dikdörtgen planlı evler çoğunlukla bir büyük ve bitişiğindeki bir iki küçük odadan (depo, kiler) oluşmakta, küçük odalara duvarlardaki deliklerden geçilmektedir.

5

Odalarda oturmak için topraktan sekiler yapılmıştır. Bu sekilerin altına, açık havada çürütüldüğü sanılan ölülerin kemikleri gö­mülmüştür. Az sayıda dizleri karnına çekik durumda gömülmüş insan iskeleti de bulunmuştur. Ölülerin yanına armağan olarak erkekler için çeşitli silahlar koyulduğu görülmüştür.

Çatalhöyük yerleşmesinde pek çok kutsal mekân ya da tapmak vardır. Sayı olarak hemen hemen her iki eve karşılık bir tapmak düşmektedir. Ev olsun, tapınak olsun, bütün yapıların duvarları aralıklarla konmuş ağaç dikmelerle pekiştirilmiştir. Bunların arasında kalan sıvalı yüzeyler ev­lerde geometrik bezeklerle, tapmaklarda daha renkli av sahneleriyle ve din törenleri­ni canlandıran resimlerle doldurulmuştur. Tapınak duvarlarında ayrıca koç ve boğa başlan, leoparlar, boğa doğuran tanrıça vb gibi kilden yapılmış kabartmalar da yer almaktadır.

6

Çatalhöyük’teki önemli küçük buluntular arasında taştan ve pişmiş topraktan, en büyükleri ancak 30 cm’yi bulan insan ve hayvan heykelcikleri de vardır. Bunlar, bazen iki yanında leopar olan bir ana tanrıçayı, kucaklaşan bir tanrı çiftini, kuca­ğında çocuğunu emziren ya da panter yavrularını tutan bir ana tanrıçayı temsil etmektedir. Çatalhöyük’te ele geçen çanak çömlek parçaları çok değildir, ama yine de bunların, kilden yuvarlanarak yapılan bantların halka biçimine getirildikten sonra üst üste konma­sıyla oluşturulduğu anlaşılmaktadır.

7

Aletlerin çoğu doğal camdan (obsidyen) yapılmıştır. Ok ve mızrak uçları çoktur. Çakmak taşından kazıyıcı ve oraklar da yaygındır. İlk yerleşmelerde aletler daha büyüktür. Üst katlarda ise boyutlarının küçüldüğü görülür. Cilalı ve sürtme taştan baltalar, öğütme ve perdah taşları (açkılayıcı), havan elleri, tokmaklar çok boldur. Çatalhöyük’te köpeğin, en alt katlardan beri evcil olduğu görülür. Bulunan kemik bezelye gibi tahıl çeşitlerini yetiştirmişler­dir. Ayrıca sığırı evcilleştirmişler, ama avcı­lığı da yoğun olarak sürdürmüşlerdir.

Batı Çatalhöyük’te, Kalkolitik Çağın başlarına tarihlenen bir yerleşme izlenir. Buradaki kazılar bir mev­sim sürmüş ve yalnız iki sondaj çukuru açılmıştır. Bu nedenle ele geçen buluntular ancak sınırlı bilgi vermektedir.

Bir kutsal mekan olduğu düşünülen yapının kuzey ve doğu duvarlarında 1963 yılı kazıları sırasında Çatalhöyük kent planı olduğu anlaşılan bir harita ortaya çıkarılmıştır. Günümüzden yaklaşık olarak 8200 yıl öncesine tarihlenen bu çizim, dünyanın bilinen ilk haritasıdır. Yaklaşık olarak 3 metre uzunluğa ve 90 cm. yüksekliğe sahiptir. Halen Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenmektedir.

 

Author: sümeyye kandemir VIEW ALL AUTHORS POSTS

Ailemize genç ve dinç bir ruh ile enerjisini katan, tasarım mezunu, yeni yetenek Sümeyye Kandemir, fikirlerini yazarak paylaşmanın arzusu içindedir.

Related Posts

17 comments

เว็บ เกมส์ ออนไลน์

เว็บ เกมส์ ออนไลน์ สุดร้อนแรงนาทีนี้ต้อง ที่นี่เท่านั้น กับ PGSLOT-TH.COM เว็บเกมสล็อตออนไลน์น้องใหม่จากค่าย PG SLOT ที่ขนความมันส์มาส่งตรงถึงมือคุณสะดวกสบาย ปลอดภัย 100%

สมัคร pgslot

สมัคร pgslot ยอดเยี่ยมเกมออนไลน์ สล็อตบนโทรศัพท์เคลื่อนที่ แบบใหม่ปัจจุบัน ของโลก สมัครเล่น pg slot วันนี้รับโบนัส แรกเข้า 100% โดยทันที โบนัส 50% สำหรับสมาชิกใหม่

gateio hangi ülkenin

I am a student of BAK College. The recent paper competition gave me a lot of headaches, and I checked a lot of information. Finally, after reading your article, it suddenly dawned on me that I can still have such an idea. grateful. But I still have some questions, hope you can help me.

gate.io

The point of view of your article has taught me a lot, and I already know how to improve the paper on gate.oi, thank you. https://www.gate.io/es/signup/XwNAU

is gate io safe

Do you mind if I quote a couple of your articles as long asI provide credit and sources back to your website?My blog site is in the very same niche as yours and my users would certainly benefit from some of the information you present here.Please let me know if this okay with you. Thanks!

Binance Paglikha ng Account

Can you be more specific about the content of your article? After reading it, I still have some doubts. Hope you can help me. https://accounts.binance.com/ph/register-person?ref=YY80CKRN

20bet

Your article gave me a lot of inspiration, I hope you can explain your point of view in more detail, because I have some doubts, thank you. 20bet

lavaslot88.co

click me my name lavaslot88.co

pg slot 888 ทางเข้า สมัคร

pg slot 888ปากทางเข้า สมัคร pg slot 888 ปากทางเข้า PG SLOT เป็นคาสิโนออนไลน์ที่จัดว่าเหมาะสมที่สุดเพื่อตอบสนองความมุ่งมาดปรารถนาของผู้ใช้ หากคุณมีเป้าหมายในการลงทุน คุณสามารถสมัครเป็นสมาชิก

регистрация в binance

Your point of view caught my eye and was very interesting. Thanks. I have a question for you. https://accounts.binance.com/bg/register-person?ref=DB40ITMB

Cont Binance gratuit

Your point of view caught my eye and was very interesting. Thanks. I have a question for you. https://www.binance.com/ro/join?ref=V2H9AFPY

Suivre le téléphone

Meilleure application de contrôle parental pour protéger vos enfants – Moniteur secrètement secret GPS, SMS, appels, WhatsApp, Facebook, localisation. Vous pouvez surveiller à distance les activités du téléphone mobile après le téléchargement et installer l’apk sur le téléphone cible. https://www.mycellspy.com/fr/

binance Препоръчителен бонус

Your point of view caught my eye and was very interesting. Thanks. I have a question for you. https://accounts.binance.com/bg/register-person?ref=B4EPR6J0

Leave a comment

Cevabı iptal etmek için tıklayın.

Anonim için bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.